Boventallig verklaard bij een reorganisatie: Wat betekent dit voor je ontslag?

Heb je te horen gekregen dat je boventallig verklaard bent vanwege een reorganisatie bij je werkgever? Dat is heftig nieuws. Boventalligheid betekent dat jouw functie komt te vervallen en er binnen de nieuwe organisatie geen plek meer voor je is. Dit leidt vaak tot ontslag. Maar wat betekent het precies als je boventallig bent? Wie bepaalt wie boventallig wordt (het afspiegelingsbeginsel)? Wat zijn je rechten als boventallige werknemer? En wat is de rol van een sociaal plan en een vaststellingsovereenkomst? Dit artikel legt uit wat boventallig verklaard zijn inhoudt, welke stappen je werkgever moet zetten om je te ontslaan, en hoe een jurist je kan helpen in deze ontslagronde.

Ben je boventallig verklaard en heb je een vaststellingsovereenkomst ontvangen? Laat deze dan altijd door ons controleren. Gratis VSO check aanvragen.

Wat betekent ‘boventallig verklaard’ worden?

Boventallig verklaard worden betekent dat jouw specifieke functie komt te vervallen binnen de organisatie, meestal als gevolg van een reorganisatie. De werkgever gaat reorganiseren, bijvoorbeeld door afdelingen samen te voegen, taken anders te verdelen of vanwege financiële problemen. Hierdoor zijn er minder arbeidsplaatsen nodig.

Het is belangrijk te beseffen dat boventalligheid niets te maken heeft met je functioneren. Het is een gevolg van veranderingen in de organisatie. Boventalligheid betekent dat jouw functie komt te vervallen, maar het leidt niet automatisch tot ontslag. De werkgever moet eerst onderzoeken of herplaatsing binnen de organisatie mogelijk is. Pas als dat niet het geval is, kan het leiden tot ontslag.

Hoe bepaalt de werkgever wie boventallig wordt? (Het afspiegelingsbeginsel)

Als er bij een reorganisatie arbeidsplaatsen verdwijnen binnen een groep uitwisselbare functies, moet de werkgever het afspiegelingsbeginsel toepassen. Dit wettelijke principe zorgt ervoor dat de ontslagvolgorde eerlijk is.

Hoe werkt het afspiegelingsbeginsel?

1. De werkgever bepaalt welke functies uitwisselbaar zijn.
2. Werknemers binnen die groep worden ingedeeld in leeftijdsgroepen (15-24, 25-34, 35-44, 45-54, 55+).
3. Het aantal te vervallen arbeidsplaatsen wordt evenredig over deze leeftijdsgroepen verdeeld.
4. Binnen elke leeftijdsgroep komt de werknemer met het kortste dienstverband als eerste voor ontslag in aanmerking (LIFO).

Voordat vaste medewerkers boventallig worden, moet de werkgever eerst afscheid nemen van extern personeel (uitzendkrachten, gedetacheerden) en werknemers met een aflopend tijdelijk contract in diezelfde functiecategorie.

Wat gebeurt er als ik boventallig ben verklaard? (Herplaatsing)

Als jij boventallig bent verklaard, is de volgende stap dat je werkgever moet onderzoeken of er binnen de organisatie een andere passende functie voor je beschikbaar is. Dit heet de herplaatsingsplicht. De werkgever moet hier serieus naar zoeken binnen een redelijke termijn (vaak de opzegtermijn).

Een passende functie is een functie die aansluit bij jouw opleiding, ervaring en vaardigheden. Pas als er echt geen passende functies zijn, of als jij een redelijk aanbod weigert, mag de werkgever een ontslagprocedure starten.

Is er altijd een sociaal plan bij boventalligheid?

Niet altijd, maar vaak wel bij grotere reorganisaties. Een sociaal plan is een overeenkomst tussen de werkgever en meestal de vakbonden of de ondernemingsraad. Hierin staan afspraken die de negatieve gevolgen van de reorganisatie moeten verzachten.

Wat staat er doorgaans in een sociaal plan?

• Ontslagvergoeding: Vaak een hogere vergoeding dan de wettelijke transitievergoeding.
• Herplaatsing: Procedures en voorrangsregels.
• Begeleiding: Budgetten voor outplacement of scholing.
• Aanvullingen: Soms afspraken over aanvulling op de WW-uitkering.
• Hardheidsclausule: Voor werknemers die onevenredig hard worden getroffen.

Let op: een sociaal plan dat alleen met de ondernemingsraad is afgesloten, is niet automatisch bindend. Je hoeft er niet mee akkoord te gaan, tenzij je er zelf mee instemt. Als er geen sociaal plan is, val je terug op de wettelijke regels.

Hoe word ik ontslagen als ik boventallig ben? (UWV of VSO?)

Als herplaatsing niet mogelijk is, zal de werkgever de arbeidsovereenkomst beëindigen via een van deze routes:

1. Ontslagprocedure via het UWV: De formele route bij bedrijfseconomisch ontslag. De werkgever vraagt een ontslagvergunning aan, jij kunt verweer voeren.
2. Vaststellingsovereenkomst (VSO): De werkgever biedt een VSO aan voor ontslag met wederzijds goedvinden om de UWV-procedure te vermijden.

Een VSO is vaak sneller en kan gunstig zijn, mits de voorwaarden goed zijn.

Wat moet er in de vaststellingsovereenkomst staan?

Als je een VSO krijgt, laat deze dan altijd (laten) controleren op de volgende punten:

• Reden: Staat er duidelijk dat het om bedrijfseconomische redenen gaat?
• Einddatum: Wordt de (fictieve) opzegtermijn gerespecteerd?
• Ontslagvergoeding: Is de vergoeding correct en conform een eventueel sociaal plan?
• Vrijstelling van werk: Ben je vrijgesteld tot de einddatum?
• Overige afspraken: Controleer afspraken over vakantiedagen, getuigschrift, concurrentiebeding, en een budget voor juridisch advies.
• Finale kwijting: Wat houdt deze precies in?

Teken nooit zomaar! Laat een VSO altijd checken door een expert.

Heb ik recht op een ontslagvergoeding als ik boventallig ben?

Ja, in principe wel. De hoogte hangt af van de situatie:

• Wettelijke transitievergoeding: Je hebt minimaal recht op de transitievergoeding.
• Sociaal Plan vergoeding: Een sociaal plan bevat vaak een eigen, meestal hogere, ontslagvergoeding.
• Onderhandeling: Zonder sociaal plan kan er soms onderhandeld worden over een hogere vergoeding dan het wettelijk minimum.

Behoud ik mijn recht op een WW-uitkering?

Ja, bij ontslag wegens boventalligheid behoud je normaal gesproken je recht op een WW-uitkering, omdat je niet verwijtbaar werkloos bent. Bij een VSO moet wel aan de volgende voorwaarden zijn voldaan:

• Het initiatief voor het ontslag ligt bij de werkgever.
• Er wordt een neutrale reden genoemd (bedrijfseconomisch).
• De afgesproken einddatum respecteert de wettelijke opzegtermijn (de “fictieve opzegtermijn” wordt in acht genomen).

Wat als ik het niet eens ben met mijn boventalligheid?

Als je het niet eens bent met je boventalligheid, kun je de volgende stappen ondernemen:

• Bezwaar maken: Ga in gesprek met je werkgever en geef je argumenten.
• Verweer bij UWV: Voer schriftelijk verweer als je werkgever een ontslagvergunning aanvraagt.
• Juridisch advies: Schakel een specialist in om de correctheid van het proces te beoordelen. Overweeg een second opinion bij twijfel.
• Onderhandelen VSO: Gebruik je bezwaren als input voor de onderhandeling over de VSO.

Waarom juridisch advies inwinnen als je boventallig bent?

Boventalligheid is een complexe situatie. Juridisch advies is belangrijk om:

• Het afspiegelingsbeginsel te controleren.
• Te beoordelen of er passende functies zijn.
• Het sociaal plan te toetsen.
• De VSO te controleren op juridische correctheid, WW-veiligheid en eerlijke voorwaarden.
• Te helpen met onderhandelen.
• Je bij te staan in een eventuele procedure.

Wij bieden een gratis vaststellingsovereenkomst check.

Samenvatting: Belangrijkste punten bij boventallig verklaard worden

Ben je boventallig verklaard? Onthoud deze kernpunten:

• Betekenis: Jouw functie vervalt door een reorganisatie. Het ligt niet aan je functioneren.
• Afspiegelingsbeginsel: De werkgever moet dit principe toepassen om te bepalen wie boventallig wordt.
• Herplaatsingsplicht: De werkgever moet eerst serieus zoeken naar een andere passende functie.
• Sociaal Plan: Vaak zijn er afspraken over de ontslagvergoeding en begeleiding in een sociaal plan.
• Ontslagroute: Meestal via UWV of een VSO.
• Vaststellingsovereenkomst (VSO): Laat deze altijd juridisch controleren.
• Rechten: Je hebt meestal recht op een ontslagvergoeding en een WW-uitkering.
• Verweer mogelijk: Je kunt bezwaar maken tegen de boventalligheid.
• Juridisch advies: Schakel tijdig hulp in om je rechten te beschermen.

Boventallig verklaard worden is vervelend, maar je hebt rechten. Zorg dat je weet waar je aan toe bent. Neem contact op met ons voor deskundig juridisch advies.