Opzegtermijn bij ontslag: Wat is de wettelijke opzegtermijn voor werknemer en werkgever?

Krijg je te maken met ontslag, of overweeg je zelf ontslag nemen? Dan is de opzegtermijn een heel belangrijk onderwerp. Dit is de periode tussen het moment van opzeggen van de arbeidsovereenkomst en de daadwerkelijke einddatum van je baan. Zowel jij als werknemer als je werkgever moeten zich houden aan de opzegtermijn. Maar welke opzegtermijn geldt er? Wat is de wettelijke opzegtermijn bij ontslag? En wat staat er misschien in je cao of arbeidsovereenkomst? Dit artikel legt alles uit over de opzegtermijn vanuit het perspectief van de werknemer. Lees verder, want kennis over de opzegtermijn is essentieel voor je rechten, je laatste loon en een eventuele WW-uitkering.

Wat is de opzegtermijn precies?

De opzegtermijn is de periode die in acht genomen moet worden bij het opzeggen van een arbeidsovereenkomst. Het is de tijd tussen de dag van opzegging en de dag waarop het dienstverband daadwerkelijk stopt. Zowel de werknemer als de werkgever hebben zich hieraan te houden.

Het doel is om beide partijen tijd te geven zich voor te bereiden op het einde van de arbeidsovereenkomst: de werknemer om ander werk te zoeken, de werkgever om vervanging te regelen. Tijdens de opzegtermijn loopt de arbeidsovereenkomst in principe gewoon door.

Wat is de wettelijke opzegtermijn voor de werknemer?

Als jij als werknemer zelf ontslag neemt, geldt een wettelijke opzegtermijn van één maand. De opzegging moet schriftelijk (per brief of e-mail) gebeuren tegen het einde van de kalendermaand, tenzij anders is afgesproken. De opzegtermijn gaat in op de eerste dag van de maand na de opzegging. Zeg je bijvoorbeeld op 10 mei op, dan start de opzegtermijn op 1 juni en eindigt je dienstverband op 30 juni.

Wat is de wettelijke opzegtermijn voor de werkgever?

Ook de werkgever moet zich houden aan een opzegtermijn als hij jou wil ontslaan (na toestemming van UWV of kantonrechter). De wettelijke opzegtermijn voor de werkgever hangt af van de duur van je dienstverband:

• Dienstverband korter dan 5 jaar: 1 maand opzegtermijn.
• Dienstverband tussen 5 en 10 jaar: 2 maanden opzegtermijn.
• Dienstverband tussen 10 en 15 jaar: 3 maanden opzegtermijn.
• Dienstverband 15 jaar of langer: 4 maanden opzegtermijn.

Kan er een andere opzegtermijn in mijn contract of cao staan?

Ja, de wettelijke opzegtermijn is de basis, maar in je arbeidsovereenkomst of cao kunnen afwijkende termijnen staan.

• Langere opzegtermijn werknemer: Een langere termijn (maximaal 6 maanden) mag, maar alleen als dit schriftelijk is overeengekomen en de opzegtermijn voor de werkgever dan minimaal het dubbele is (art. 7:672 lid 6 BW).
• Kortere opzegtermijn werkgever: Een kortere opzegtermijn dan de wettelijke termijn mag alleen als dit in de cao staat.

Controleer dus altijd je eigen arbeidsovereenkomst en de eventueel geldende cao.

Hoe zit het met de opzegtermijn bij een tijdelijk contract?

Bij een tijdelijk contract is de hoofdregel: het contract eindigt automatisch op de afgesproken einddatum, zonder opzegtermijn. De werkgever heeft wel een aanzegplicht.

Wil je een tijdelijk contract eerder beëindigen? Dat kan alleen als er een tussentijds opzegbeding in het contract is opgenomen. Is dat het geval, dan geldt de normale (wettelijke of afgesproken) opzegtermijn. Voor een ontslagprocedure via het UWV of de kantonrechter is een tussentijds opzegbeding vereist. Bij ontslag met wederzijds goedvinden (VSO) of op staande voet mag beëindiging ook zonder zo’n beding.

Geldt er een opzegtermijn tijdens de proeftijd?

Nee, tijdens de proeftijd geldt er geen opzegtermijn. Beide partijen kunnen het contract per direct beëindigen. De maximale duur van een proeftijd is:

• Maximaal 1 maand bij tijdelijke contracten van 6 maanden tot 2 jaar.
• Maximaal 2 maanden bij contracten van 2 jaar of langer, of bij een contract voor onbepaalde tijd.

Zijn er situaties waarin de opzegtermijn niet geldt? (Ontslag op staande voet)

Ja, bij ontslag op staande voet wegens een dringende reden (zoals diefstal of fraude) geldt geen opzegtermijn. Het ontslag gaat onmiddellijk in. Ook bij een VSO wordt een einddatum afgesproken in plaats van een formele opzegging, maar hierbij moet wel rekening worden gehouden met de (fictieve) opzegtermijn.

Wat gebeurt er tijdens de opzegtermijn? Moet ik werken?

Ja, tijdens de opzegtermijn loopt de arbeidsovereenkomst door. Dit betekent dat je geacht wordt te werken en recht hebt op loon. Het komt echter vaak voor dat een werkgever de werknemer vrijstelt van werk tijdens de opzegtermijn, met doorbetaling van loon.

Wat is de ‘fictieve opzegtermijn’ en waarom is die belangrijk voor de WW-uitkering?

Het UWV hanteert de zogenaamde fictieve opzegtermijn. Dit is de opzegtermijn die voor jouw werkgever zou gelden bij een formele opzegging. De WW-uitkering gaat pas in na het verstrijken van deze termijn.

Dit is cruciaal bij een VSO. Als de einddatum in de VSO te vroeg is en de fictieve opzegtermijn niet wordt gerespecteerd, ontstaat er een periode waarin je geen loon en nog geen WW-uitkering ontvangt. Bij een dienstverband van 8 jaar is de opzegtermijn voor de werkgever bijvoorbeeld 2 maanden. De WW-uitkering start dan pas na die 2 maanden.

Wat als mijn werkgever zich niet aan de opzegtermijn houdt?

Als je werkgever een te korte opzegtermijn hanteert, is de opzegging ‘onregelmatig’. Je kunt dan een schadevergoeding eisen (de vergoeding wegens onregelmatige opzegging, geregeld in art. 7:672 lid 10 BW). Deze vergoeding is gelijk aan het loon dat je zou hebben ontvangen als de juiste opzegtermijn wél was gehanteerd.

Belangrijkste punten over de opzegtermijn bij ontslag

• Als je zelf opzegt: De wettelijke opzegtermijn is 1 maand, tenzij anders afgesproken.
• Als je werkgever opzegt: De wettelijke opzegtermijn is afhankelijk van je dienstjaren (1 tot 4 maanden).
• Bijzondere situaties:
  • Tijdelijk contract: Meestal geen opzegtermijn, eindigt vanzelf. Tussentijds opzeggen kan alleen als dit is afgesproken.
  • Proeftijd: Geen opzegtermijn.
  • Ontslag op staande voet: Geen opzegtermijn.
  • VSO: Einddatum wordt afgesproken, rekening houdend met de ‘fictieve opzegtermijn’ voor de WW.
• Belangrijk voor WW: De ‘fictieve opzegtermijn’ bepaalt de startdatum van je WW-uitkering.

Weet wat de opzegtermijn voor jou is. Dit voorkomt vervelende verrassingen. Neem bij twijfel contact op met ons voor advies.